Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις σήμερα

του Δ.Κ.

    Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη χώρα μας, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ κ. Ράσμουνσεν υποστήριξε ευθαρσώς ότι, σε σχέση με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις,  το ΝΑΤΟ “έδωσε δυνατότητες για εκτόνωση των εντάσεων” και “χάρη στο ΝΑΤΟ έχουμε διατηρήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή”. Τις ίδιες περίπου ημέρες, πραγματοποιούνταν μερικές ακόμη παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου.
Η επιθετικότητα και οι διεκδικήσεις της άρχουσας τάξης της Τουρκίας σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας δεν είναι κάτι καινούργιο. Όπως καινούργιο δεν είναι το γεγονός ότι οι ΗΠΑ υποθάλπουν αυτή την επιθετικότητα: από τις ΝΑΤΟϊκές διευκολύνσεις στην τουρκική επέμβαση το 1974 και την κατοχή του 40% της Κύπρου μέχρι τους πρόσφατους ΝΑΤΟϊκούς χάρτες που καθιερώνουν “εναέριο χώρο Αιγαίου” (1) . Επιδιώκουν έτσι να εμπεδώσουν τα δικά τους στρατηγικά οφέλη.
Οι ελληνικές κυβερνήσεις από την πλευρά τους πάγια ακολουθούν πολιτική κατευνασμού της τουρκικής επιθετικότητας, αναζήτησης προστασίας στις ΗΠΑ και στην ΕΕ. Ακολουθούν σε τελική ανάλυση μια ενδοτική πολιτική. Η πολιτική αυτή οδήγησε στην αναγνώριση «ζωτικών συμφερόντων» της Τουρκίας στη Μαδρίτη το 1996, στην αποδοχή των γκρίζων ζωνών (με τη συμφωνία υπό την αιγίδα των ΗΠΑ: “όχι σημαίες, όχι όπλα”) στα Ίμια και στο “ευχαριστώ” του τότε πρωθυπουργού Κ. Σημίτη προς τις ΗΠΑ. Οδήγησε ακόμη στο σημείο να πανηγυρίζεται ως δήθεν επιτυχία η συμπερίληψη στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής του Ελσίνκι το 1999 η αναφορά σε ελληνοτουρκικές “διαφορές” και όχι σε μια και μόνη διαφορά που είναι το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας. Η συγκεκριμένη διατύπωση έκανε λόγο για αναζήτηση επίλυσης “κάθε εκκρεμούς συνοριακής διαφοράς και άλλων συναφών θεμάτων”. Με παρόμοιο τρόπο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου 2004 υπήρχε αναφορά σε “εκκρεμείς διαφορές”. Είναι άλλωστε ενδεικτικοί οι χαμηλοί τόνοι με τους οποίους αντιμετωπίζουν οι κυβενήσεις της χώρας μας τις συνεχείς παραβιάσεις του εναέριου και θαλάσσιου χώρου οι οποίες μάλιστα κορυφώνονται όποτε υπάρχει επίσημη συνάντηση των δυο μερών σε κυβερνητικό επίπεδο.

Γιατί οι κυβερνήσεις κρατούν ενδοτική στάση;
Ποιά είναι η αιτία της ενδοτικότητας των ελληνικών κυβερνήσεων; Η αιτία βρίσκεται στο γεγονός ότι η άρχουσα τάξη της Ελλάδας έχει σαφή επίγνωση της θέσης της στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Γνωρίζει τις δυνατότητες και τις αδυναμίες της, την εξάρτησή της από τα γνωστά ιμπεριαλιστικά κέντρα. Παράλληλα, ανταλλάσσει την ενδοτικότητα αυτή στο χώρο του Αιγαίου με εξυπηρετήσεις και διευκολύνσεις για επενδύσεις στην περιοχή των Βαλκανίων. Μην ξεχνάμε ότι μετά το 1990 υπήρξε συχνά ο πολιορκητικός κριός των αμερικάνικων και γερμανικών πολυεθνικών στην ευρύτερη περιοχή.
Στη λογική αυτή, αρνείται ουσιαστικά να ασκήσει ακόμη και στοιχειώδη δικαιώματα με βάση το διεθνές δίκαιο, όπως είναι η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. ή η ανακήρυξη της ΑΟΖ. Τον τελευταίο χρόνο μάλιστα, φαίνεται να είχαν προχωρήσει οι διαπραγματεύσεις με την Τουρκία και τις ξένες πολυεθνικές για ένα διακανονισμό στο Αιγαίο. Βάσει αυτού, η Ελλάδα είναι έτοιμη να προβεί σε παραχωρήσεις υιοθετώντας μια περισσότερο εύπλαστη στάση στο ζήτημα των 12 νμ. και της ΑΟΖ, ενώ παράλληλα καλλιεργείται η προοπτική της συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου κυρίως από πολυεθνικές των ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων καθώς και από εταιρείες από την Τουρκία και την Ελλάδα . (2)
Δεν θα μπορούσε θεωρητικά να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο να αναζητήσει η άρχουσα τάξη της χώρας μια πιο ενεργητική στάση βασισμένη πάντοτε στις πλάτες κάποιων “προστατών”. Η ενίσχυση της συνεργασίας Ελλάδας – Ισραήλ θα μπορούσε να μετεξελιχθεί σε κάτι τέτοιο με την προϋπόθεση ότι θα εξασφάλιζε και τη συγκατάθεση κάποιας μεγάλης δύναμης. Προς το παρόν όμως δεν διαφαίνεται τέτοια άμεση προοπτική. Αλλά ακόμη και αν υλοποιούνταν μια τέτοια προοπτική, θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη για τον ελληνικό λαό και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Οι επιμέρους συμμαχίες και αντιθέσεις ανάμεσα στις παγκόσμιες ή περιφερειακές δυνάμεις μπορούν να αλλάξουν ανά πάσα στιγμή. Για παράδειγμα, σήμερα το Ισραήλ βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την Τουρκία. Αύριο μπορεί να επέλθει κάποιος διακανονισμός μεταξύ τους. Στην περίπτωση αυτή χαμένη θα είναι η Ελλάδα και, σε κάθε περίπτωση, ο ελληνικός λαός. Δεν πρέπει να λησμονηθεί η πικρή εμπειρία της μικρασιαστικής καταστροφής. Οι “μεγάλοι μας σύμμαχοι” ώθησαν τη χώρα σε πόλεμο στα βάθη της Τουρκίας για να την εγκαταλείψουν στυγνά μόλις τα βρήκαν με την Τουρκία. Τα τραγικά αποτελέσματα είναι γνωστά.

Πώς να παρέμβει ο λαός;
Ενώπιον αυτής της κατάστασης ποια πρέπει να είναι η στάση του ελληνικού λαού, των εργαζομένων, των ανέργων, της νεολαίας; Το πρώτο καθήκον που τίθεται μπροστά μας είναι η αποτροπή των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων στην περιοχή και ευρύτερα. Οι επεμβάσεις αυτές επεκτείνονται διαρκώς, όπως δείχνει το παράδειγμα της Λιβύης και της Συρίας και η προετοιμαζόμενη επέμβαση στο Ιράν. Η οικονομική κρίση οδηγεί σε όξυνση των αντιθέσεων ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις οι οποίες προσπαθούν να αναδιανείμουν τις ζώνες επιρροής, να εξασφαλίσει η καθεμιά για τον εαυτό της πρώτες ύλες, ενέργεια, οδούς μεταφοράς της ενέργειας, των εμπορευμάτων, των στρατευμάτων της και να τα στερήσει αντίστοιχα από τους ανταγωνιστές της.
Ο λαός μας πρέπει να απαιτήσει να μείνει η χώρα μας μακριά από κάθε τέτοια περιπέτεια που θα οδηγήσει σε αλληλοσφαγή των λαών και σε κινδύνους για την ακεραιότητά της. Η ύπαρξη αμερικανονατοϊκών βάσεων, η ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ και στους σχετικούς σχεδιασμούς του είναι παράγοντες εμπλοκής και έντασης των σχετικών κινδύνων. Ο αγώνας για τη μη συμμετοχή στους ιμπεριαλιστικούς τυχοδιωκτισμούς, για την απομάκρυνση των βάσεων και για την έξοδο από το ΝΑΤΟ πρέπει να δυναμώσει, να γίνει υπόθεση των μαζικών οργανώσεων του λαού μας.
Παράλληλα πρέπει να αναπτυχθεί από τους μαζικούς φορείς του λαού η διπλωματία των λαών. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, είναι αναγκαία η συνεργασία και η ανάπτυξη σχέσεων φιλίας, συνεργασίας, αλληλεγγύης και κοινού αγώνα με τους λαούς των γειτονικών χωρών και, πρώτιστα, με το λαό της Τουρκίας.
Η ανάπτυξη και ενδυνάμωση των σχέσεων φιλίας και συνεργασίας δεν μπορεί παρά να γίνεται σε αντιιμπεριαλιστική βάση. Οι λαοί αποκρούουν την οποιαδήποτε ιμπεριαλιστική παρέμβαση και μεθόδευση, μαζί και των κυβερνήσεων των χωρών τους. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η άρχουσα τάξη κάθε χώρας βρίσκεται σε στενή σύνδεση με τις επιδιώξεις των ισχυρών κρατών έχοντας παράλληλα, στον ένα ή άλλο βαθμό, τις δικές της ιδιαίτερες επιδιώξεις και φιλοδοξίες ανάλογα με τη συγκυρία, την ισχύ της, τη θέση της στο διεθνή καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας και το συσχετισμό των δυνάμεων.
Το λαϊκό κίνημα πρέπει επίσης να αναπτύξει αγώνα για την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και για το φυσικό πλούτο που του ανήκει. Τα τυχόν ευρήματα σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο προσελκύουν ήδη τις αρπακτικές διαθέσεις των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και των πολυεθνικών μονοπωλίων που θέλουν να τα βάλουν στο χέρι.
Ο λαός μας θα διεκδικήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά του ενάντια στις οποιεσδήποτε επιβουλές. Η χώρα μας έχει δικαίωμα στην επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, στην υφαλοκρηπίδα και στην ΑΟΖ με βάση τη διεθνή σύμβαση του δικαίου της θάλασσας του 1982. Η άσκηση των δικαιωμάτων αυτών βέβαια πρέπει να γίνει με αξιοποίηση της διεθνούς διπλωματίας και ιδίως της διπλωματίας των λαών.
Η λαϊκή παρέμβαση πρέπει στο επόμενο διάστημα να δυναμώσει σε τέσσερεις βασικούς άξονες:
1. Καμιά εμπλοκή, καμιά συμμετοχή στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και τυχοδιωκτισμούς
2. Ένταση του αγώνα μαζί με τους λαούς της περιοχής για να εκδιωχθούν όλες οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις από την περιοχή των Βαλκανίων και της Αν. Μεσογείου
3. Αγώνας για την έξοδο της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ
4. Υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της πατρίδας μας και ανακήρυξη του φυσικού της πλούτου ως δημόσιας, λαϊκής περιουσίας.

Μπορούμε;
Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι τα παραπάνω είναι πολύ καλά για να γίνουν πραγματικότητα. Η ιστορία αυτού του τόπου, αυτού του λαού αλλά και γενικότερα της ανθρωπότητας έχει δείξει ότι “λαός ενωμένος, ποτέ νικημένος”. Υπάρχουν και πρόσφατα ιστορικά παραδείγματα που λαοί έχουν απεγκλωβιστεί από την ιμπεριαλιστική επικυριαρχία. Άσχετα με τη γνώμη που μπορεί να έχει καθένας για την πολιτική του προέδρου Τσάβες στη Βενεζουέλα ή του προέδρου Μοράλες στη Βολιβία ή του προέδρου Κορέα στο Εκουαδόρ, είναι γνωστό ότι οι λαοί εκεί απομάκρυναν όλες τις ξένες βάσεις από το έδαφός τους και ανακήρυξαν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο δημόσια περιουσία. Γιατί όχι και εμείς;



-------------------------------------------------------------------------------------
1. Βλ. για παράδειγμα εφημ. Ελευθεροτυπία, 20/12/2001 και 9/1/2002
2. Βλ. για παράδειγμα εφημ. Ριζοσπάστης, 10 Αυγούστου 2011, σελ. 3.