…όπου τσεκουροφόρος βλέπε το δοτό υπουργό Μάκη Βορίδη που απέκτησε το γνωστό προσωνύμιο από τη «δημοκρατική» του δράση στη Νομική, όταν κράδαινε -πάντα δημοκρατικά- ένα τσεκούρι απέναντι σε όσους δε συμφωνούσαν μαζί του.
Ο ακροδεξιός δοτός υπουργός έκανε την παραπάνω ανεκδιήγητη δήλωση στην εκπομπή του Πρετεντέρη στις 7/12, στο Mega που πάντα φροντίζει για τους «εκλεκτούς» δημοσιογράφους και καλεσμένους του…
Η χορήγηση δανείων είναι λοιπόν ένα καθαρά τεχνικό ζήτημα που δεν έχει οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις; Αποτελεί αντικείμενο λογιστικής τεχνοκρατικής διαπραγμάτευσης, όπου στο τραπέζι πέφτουν νούμερα και ψυχροί υπολογισμοί;
Μια μικρή ιστορική αναδρομή θα μας δώσει κάποιες πρώτες απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.
Ξεκινάμε με τα δάνεια του 1824-1825. Τα δάνεια αυτά χορηγήθηκαν από την Αγγλία και ονομάστηκαν ατυχώς δάνεια της ανεξαρτησίας.
Το πρώτο δάνειο ήταν 800.000 λίρες. Από αυτό αποδόθηκε το 59%, δηλαδή 472.000 λίρες, κάτι που σήμαινε ότι ο τόκος σχεδόν διπλασιάστηκε και από 5% έγινε 9%. Ως εγγύηση των τόκων δόθηκαν όλα τα δημόσια έσοδα και για το κεφάλαιο όλα τα εθνικά κτήματα.
Το δεύτερο δάνειο ήταν 2.800.000 λίρες με τόκο 5% και τελικά αποδόθηκαν 540.000 λίρες με πραγματικό τόκο 26%. Οι δανειστές δημιούργησαν επαίσχυντους όρους δανεισμού και για αυτό το δάνειο, με αποτέλεσμα την πρόκληση της πρώτης ουσιαστικής πτώχευσης το 1827 ως απόρροια της αδυναμίας αποπληρωμής των τοκοχρεολυσίων. Το 1843 σημειώθηκε η δεύτερη χρεοκοπία.
Στη συνέχεια τα δάνεια που υπογράφηκαν ήταν συνολικά έξι: 1) 60 εκατομμύρια φράγκα το 1879 με επιτόκιο 8,19%, 2) 12 εκ. φράγκα με επιτόκιο 7,35%, 3) 100 εκ. φράγκα το 1884 με επιτόκιο 7,16%, 4) 135 εκ. φράγκα το 1887 με επιτόκιο 6%, 5) 155εκ. φράγκα το 1879 με επιτόκιο 5,75% και 6) 89 εκ. φράγκα το 1890-1891 με επιτόκιο 5,7%. Οι λόγοι δανεισμού ήταν η κάλυψη των επειγουσών αναγκών της χώρας, για την κατασκευή σιδηροδρόμων, για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού και για την εξυπηρέτηση προηγούμενων δανείων. Οι πιστωτές ήταν η Harmbo του Λονδίνου, η Bank de Paris, η Brleishromber του Βερολίνου και η τράπεζα Κωνσταντινούπολης του Συγγρού. Από το συνολικό ονομαστικό ποσό των 643 εκ. χρυσών φράγκων θα εισπραχθούν μόνο 463 εκ.
Έτσι, ο συνεχής δανεισμός με επαχθείς όρους φέρνει την τρίτη χρεοκοπία. Το 1897 η Ελλάδα οδηγείται σε πόλεμο με την Τουρκία και υφίσταται ταπεινωτική ήττα μετά την οποία θα έλθει ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος (ΔΟΕ) που θα εισπράξει για λογαριασμό των δανειστών, τους φόρους των ειδών που ανήκαν στο κρατικό μονοπώλιο: αλάτι, σπίρτα, πετρέλαιο, παιγνιόχαρτα, σιγαρόχαρτα και σμύριδα. Η τρίτη αυτή πτώχευση σήμανε τον κλονισμό της δραχμής και τον ολοκληρωτικό μαρασμό της ελληνικής οικονομίας. Ο ΔΟΕ ήλεγχε και διαχειριζόταν τα έσοδα του κράτους, προχωρούσε σε γνωμάτευση για την έκδοση χρήματος, για τη σύναψη νέων δανείων και γενικά για όλα σχεδόν τα δημοσιονομικά θέματα. Οι υπερεξουσίες του ΔΟΕ ακύρωναν τη λειτουργία της ελληνικής κυβέρνησης και του Κοινοβουλίου.
Το χρονικό αυτό διάστημα στο οποίο έγιναν οι πρώτες λείψεις δανείων δεν ήταν μόνο μια οικονομική παρέμβαση από την πλευρά των ισχυρών καπιταλιστικών δυνάμεων, αλλά και μια ωμή παρέμβαση στα πολιτικά δρώμενα της χώρας. Τα κόμματα που διαμορφώθηκαν στην Ελλάδα έγιναν γνωστά με τις επωνυμίες αγγλικό (Μαυροκορδάτος), γαλλικό (Κωλέττης) και ρωσικό (Κολοκοτρώνης). Μνημείο υποτέλειας αποτέλεσε η υπογραφή μιας πράξης που έθετε εκουσίως την «ιερά παρακαταθήκη» της ελευθερίας, εθνικής ανεξαρτησίας και πολιτικής ύπαρξης «υπό τη μοναδική υπεράσπιση της Μεγάλης Βρετανίας».
Μπαίνοντας στην εποχή του ιμπεριαλισμού οι αντιθέσεις και οι συγκρούσεις ανάμεσα στις μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις οξύνονται. Οι ιμπεριαλιστικές βλέψεις των Μεγάλων Δυνάμεων μεταφέρονται εντός της ΔΟΕ. Το ελληνικό εξοπλιστικό πρόγραμμα συνδέθηκε άμεσα με τη χορήγηση δανείων. Οι δανειοδότριες χώρες της Ελλάδας έθεσαν ως προϋπόθεση χορήγησης των δανείων την ανάθεση εξοπλιστικών παραγγελιών.
Τα εξωτερικά δάνεια που δόθηκαν υπό το ΔΟΕ την περίοδο 1924-1932, χορηγήθηκαν με βαρύτατους όρους, τέτοιους που άγγιξαν τα όρια της τοκογλυφίας. Το 1923 ο Άγγλος επιτετραμμένος στην Αθήνα διαμήνυσε στον πρωθυπουργό Γονατά και στον αρχηγό της Δημοκρατικής Ένωσης Α. Παπαναστασίου, ότι η εγκατάσταση της Δημοκρατίας θα καθιστούσε αδύνατη τη σύναψη του προσφυγικού ή άλλου δανείου. Η Μεγάλη Βρετανία, παράλληλα, προέβαλλε ως ωμή αξίωση την υπογραφή της αποικιοκρατικής σύμβασης Πάουερ, προκειμένου να χορηγηθούν δάνεια.
Κι ας φτάσουμε στη σημερινή εποχή. Μέσω του μνημονίου επιχειρείται-εκτός των άλλων- το ξεπούλημα της ελληνικής δημόσιας περιουσίας. Συγκεκριμένα στο άρθρο 14, παράγραφος 5 της σύμβασης αναφέρεται ότι «Με τη παρούσα ο Δανειολήπτης αμετάκλητα και άνευ πόρων παραιτείται από κάθε ασυλία που έχει ή πρόκειται να αποκτήσει, όσον αφορά τον ίδιο ή τα περιουσιακά του στοιχεία, από νομικές διαδικασίες σε σχέση με την παρούσα Σύμβαση, περιλαμβανομένων, χωρίς περιορισμούς, της ασυλίας όσον αφορά την άσκηση αγωγής, δικαστική απόφαση ή άλλη διαταγή, κατάσχεση, αναστολή εκτέλεσης δικαστικής απόφασης ή προσωρινή διαταγή και όσον αφορά την εκτέλεση και επιβολή κατά των περιουσιακών στοιχείων του στο βαθμό που δεν το απαγορεύει αναγκαστικός νόμος».
Το Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής – Μνημόνιο Συνεννόησης (Αύγουστος 2010) έχει θέσει στην ημερήσια διάταξη το ξεπούλημα των «φιλέτων» του δημοσίου.
Επίσης, στο παράρτημα 4 (Υπόδειγμα Νομικής Γνωμοδότησης) στο άρθρο 11, αναφέρεται ότι «ούτε ο Δανειολήπτης (σ.σ. η Ελλάδα) ούτε τα περιουσιακά του στοιχεία έχουν ασυλία λόγω εθνικής κυριαρχίας ή διαφορετικά λόγω της δικαιοδοσίας κατάσχεσης-συντηρητικής ή αναγκαστικής-ή αναγκαστικής εκτέλεσης σε σχέση με οποιαδήποτε ενέργεια ή διαδικασία σχετικά με τη συνθήκη», (η υπογράμμιση δική μας). Πρακτικά αυτό σημαίνει, ότι αν η Ελλάδα αδυνατεί στο μέλλον να αποπληρώσει το χρέος της, τότε οι δανειστές μπορούν να προχωρήσουν ακόμη και σε κατάσχεση ενός ελληνικού νησιού και μάλιστα με την Ελλάδα αδύνατη να θέσει θέμα εθνικής κυριαρχίας!!!
Ίσως τα παραπάνω φαίνονται κάπως υπερβολικά. Προς επίρρωση των ισχυρισμών μας παραθέτουμε ορισμένα γεγονότα. Το πρώτο αναφέρεται στη παρέμβαση αστών πολιτικών της Γερμανίας και εκπροσώπων του αστικού γερμανικού κατεστημένου. Σύμφωνα με τηλεγράφημα του Reuters, ο Frank Schaeffler ειδικός σε θέματα οικονομικής πολιτικής και ο βουλευτής των χριστιανοδημοκρατών Josef Schlarmann δήλωσαν ότι «εκείνοι που βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας θα πρέπει να πουλήσουν ό,τι έχουν, προκειμένου να πληρώσουν τους πιστωτές τους. Η Ελλάδα έχει στην κατοχή της κτήρια, επιχειρήσεις και ακατοίκητα νησιά, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση του χρέους». Κι ακόμη ο βουλευτής της Χριστιανοδημοκρατικής ένωσης Μάρκο Βάντερβιτς δήλωσε ότι «εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση και άρα η Γερμανία βοηθήσει οικονομικά την Ελλάδα, αυτή θα πρέπει να δώσει εγγυήσεις σε ανταλλάγματα. Λίγα νησιά μπορούν να κάνουν τη δουλειά (!!!)». Παράλληλα γερμανικές ιστοσελίδες όπως οι Bild.de και Focus.de έγραψαν με προκλητικό τρόπο «και η Ακρόπολη μας κάνει (!!!)» και προτείνει: «σας δίνουμε χρήμα, μας δίνετε την Κέρκυρα (!!!)».
Ο αστικός ή πιο σωστά ο ιμπεριαλιστικός τύπος δε δίστασε με κυνικό τρόπο να αποτυπώσει όλες αυτές τις προτάσεις και σκέψεις του γερμανικού ιμπεριαλισμού: «Τα έθνη μερικές φορές μισθώνουν εδάφη τους σε άλλα έθνη και η δουλεία που προκύπτει είναι επωφελής και για τα δύο...
»Η οικονομικώς παραπαίουσα Ελλάδα καλά θα έκανε να σκεφτεί αυτό ως εναλλακτική λύση σε κάποια μέτρα λιτότητας που προκαλούν αναταραχή... Το Χονγκ Κονγκ, η διώρυγα του Παναμά και η αμερικανική βάση στο Γκουαντάναμο είναι παραδείγματα χρηματοδοτικής μίσθωσης. Η Ουκρανία πρόσφατα ανανέωσε το συμβόλαιο με τη Ρωσία για τη βάση στη Σεβαστούπολη. (...) Μπορεί να υπάρχει λύση για την Ελλάδα. Το να προσφέρει περιορισμένα δικαιώματα σε εδαφικά της περιουσιακά στοιχεία, παρακρατώντας τα κυριαρχικά της δικαιώματα, μπορεί να είναι η κατάλληλη λύση... Υπάρχουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες που θα ήθελαν να εξασφαλίσουν προσωρινά δικαιώματα σε τμήματα της Ελλάδας ή άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία...
»Η ίδια η Ελλάδα, το 1897, ήταν το εργαστήρι που έδειξε ότι μπορεί αυτό να λειτουργήσει. Τέσσερα χρόνια νωρίτερα είχε κηρύξει πτώχευση. Έπειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις έδωσε στους πιστωτές της τη δυνατότητα να πάρουν πίσω τα λεφτά τους από χρήματα που έβγαιναν σε ελληνικό έδαφος. Είχαν δικαίωμα να πάρουν τους φόρους που καταβάλλονταν στο λιμάνι του Πειραιά, τα κέρδη των μονοπωλίων και τους φόρους σε καπνό μέχρι να αποπληρωθούν τα χρέη. Η διαδικασία ήταν υπό αυστηρή επιτήρηση... Οι ομοιότητες με το 1897 είναι εκπληκτικές... Αυτό σημαίνει ότι η ιδέα οικονομικής δουλείας σε ελληνικό έδαφος μπορεί να λειτουργήσει... αν μελετηθεί και προσαρμοστεί στην τρέχουσα κρίση».
Υπάρχει και μια πιο soft εκδοχή των παραπάνω προτάσεων. Ο Μάικλ Στράους (διδάσκει γεωστρατηγική στο Centre d’ Etudes Diplomatiques et Strategiques στο Παρίσι) με άρθρο του στην «International Herald Tribune» με τίτλο «Away to rescue Greece» (ένας τρόπος για να σωθεί η Ελλάδα), προτείνει τη μίσθωση ελληνικών νησιών: «τα κράτη εκμισθώνουν (lease), ενίοτε κομμάτια των εδαφών τους σε άλλα κράτη, ενώ η παραχθείσα υποτέλεια (!!!) (servitude) αποφέρει οφέλη και στα δυο μέρη. Το ένα λαμβάνει πρόσθετο χώρο, ενώ το άλλο ανταμείβεται οικονομικά, πολιτικά ή με κάποιον άλλο τρόπο. […] Η οικονομικά ασθενούσα Ελλάδα θα ήταν φρόνιμο να εξετάσει αυτή την πρακτική, ως ένα εναλλακτικό τρόπο από ορισμένα μέτρα λιτότητας, που προκαλούν αντιδράσεις και ταραχές[…]», (οι υπογραμμίσεις δικές μας).
Τέλος, ο Γερμανός οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωσε ευθαρσώς: «Ένα κράτος με προβλήματα που ζητάει τη βοήθεια των εταίρων του θα πρέπει σε αντάλλαγμα να εκχωρήσει ένα μέρος της εθνικής του κυριαρχίας στην ΕΕ».
Η ίδια λογική επικράτησε και με την ψήφιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος και των σχετικών νόμων τον Ιούνιο του 2011. Συγκεκριμένα στο νόμο για την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας στο κεφάλαιο Α΄, άρθρο 2, στις παραγράφους 4 και 5, αναφέρεται:
«4. Στο Ταμείο μεταβιβάζονται και περιέρχονται, χωρίς αντάλλαγμα:
»α) Κατά πλήρη κυριότητα, κινητές αξίες εταιρειών από αυτές που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015 του άρθρου 6 Α του Ν. 2362/1995 (Α΄247).
»β)Περιουσιακής φύσεως δικαιώματα, δικαιώματα διαχείρισης και εκμετάλλευσης, κεκτημένα οικονομικά συμφέροντα, άυλα δικαιώματα και δικαιώματα λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης υποδομών, που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015 του άρθρου 6 Α του Ν. 2362/1995.
»γ) Κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή, ακίνητα που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015 του άρθρου 6 Α του Ν. 2362/1995.
»5. Οι κινητές αξίες, τα περιουσιακής φύσεως δικαιώματα και τα ακίνητα που αναφέρονται στις περιπτώσεις α΄, β΄ και γ΄ της προηγούμενης παραγράφου μεταβιβάζονται και περιέρχονται στο Ταμείο, με απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων (ΔΕΑΑ) που προβλέπεται στο άρθρο 3 του Ν. 3049/2002 (Α΄212). Με απόφαση της ίδιας Επιτροπής, μπορεί να μεταβιβάζονται και να περιέρχονται στο Ταμείο χωρίς αντάλλαγμα, για τους σκοπούς της παραγράφου 1 του προηγούμενου άρθρου, και άλλα περιουσιακά στοιχεία που υπάγονται σε μια από τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων των περιπτώσεων της προηγούμενης παραγράφου. Τα ανωτέρω περιουσιακά στοιχεία περιέρχονται στο Ταμείο, κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή και το Δημόσιο απεκδύεται κάθε δικαιώματός του επί αυτών από τη δημοσίευση της απόφασης της ΔΕΑΑ στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως».
* * * *
Είναι δυνατό ο τσεκουροφόρος δοτός υπουργός να μην έχει υπόψη του ούτε ένα από τα παραπάνω στοιχεία και να ισχυρίζεται με περίσσιο θράσος πως τα δάνεια δε σχετίζονται με την εθνική κυριαρχία; Ασφαλώς και όχι. Η επιλογή του να ψεύδεται, στοχεύει στο να συγκαλύψει το ρόλο που έχει αναλάβει ο ίδιος, το κόμμα του και όλο το μαύρο κυβερνητικό μέτωπο. Ψεύδεται συνειδητά γιατί έτσι πρέπει να προστατέψει την τάξη του και να δηλώσει την υποτέλειά του στους ιμπεριαλιστές. Τα δάνεια είναι ένας από τους κύριους παράγοντες μέσω των οποίων δημιουργούνται ή/και ενισχύονται σχέσεις εξάρτησης ανάμεσα στα κράτη. Είναι, ίσως, η πιο ισχυρή παράμετρος με βάση την οποία η εθνική κυριαρχία βάλλεται, περιορίζεται κι εκμηδενίζεται. Όποιος δε θέλει να το δει αυτό ή διακατέχεται από ιδεοληψίες ή υπηρετεί σκοπιμότητες.
ΠΗΓΕΣ:
1. Μάλιος Μιχάλης, Η σύγχρονη φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού στην Ελλάδα, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1985.
2. Μπελογιάννης Νίκος, Το ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα, σελ. 29-45, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1998.
3. ΚΟΜΕΠ, Ο ρόλος του ξένου κεφαλαίου στην Ελλάδα, Οκτώβρης 1945, εκδ. Καζάντζα, 1977.
4. Δοκίμιο ιστορίας του ΚΚΕ, Α’ τόμος, 1918-1945, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1995.
5. Μνημόνιο, Η δανειακή σύμβαση μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης-Ευρωπαϊκής Ένωσης- Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ειδική Έκδοση του περιοδικού Επίκαιρα, σελ. 33, 10/6-16/6/2010.
6. Επίκαιρα, 28/7/11-3/8/11,τ.93, σελ.28-31.
7. Μνημόνιο, Η δανειακή σύμβαση μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης-Ευρωπαϊκής Ένωσης- Διεθνούς. Νομισματικού Ταμείου. Ειδική Έκδοση του περιοδικού Επίκαιρα, σελ. 42, 10/6-16/6/2010.
8. Τα Νέα, 4/3/2010.
9. Herald International Tribune. Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία 23/6/2010 με τον τίτλο «Επιστροφή στο 1897!" .
10. Free Sunday, 27/6/10.
11. Αυγή, 28/7/11.
12. Ηλιαδάκης Τάσος, Ο εξωτερικός δανεισμός, εκδ. Μπατσιούλας.
13. Τζόκας Σπύρος, Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός στην Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα.
14. Herring Gunnar, Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα 1821-1936, εκδ. ΜΙΕΤ. 15. Πολιορκητικός κριός των ΗΠΑ, Ποντίκι, 3/11/2011.
Οδυσσέας Πραξιάδης
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.